Su değirmeninde öğütülen un ile, meşe odunu kullanılan köy fırınında yapılan kepekli köy ekmeğini bir kez tadan bir daha bırakamıyor.
Hem sağlıklı ve hem de çok lezzetli olan ve ekşi maya ile yapılan bu ekmek insanı acıktırmıyor, uzun süre tok tutuyor. Bu nedenle hem sağlıklı bir yaşam hem de az tüketildiği için az para ödenerek aile bütçesine ek kazanç sağlamış oluyor. Ayrıca uzun ömürlü olan bu ekmek, tam 7 gün boyunca bayatlamadan yenebiliyor.
Kepekli köy ekmeğini tercih edenler, hem bol miktarda vitamin alıyor, hem de sindirim yollarını rahatlatıyor.
“Beyaz undan yapılan ekmek daha çok tercih edilmesine rağmen, kepekli ekmek sağlık açısından daha faydalıdır. Çünkü, sağlık açısından çok faydalı vitaminler içeren buğdayın besin değeri, öğütülme sırasında dış kabuğunun kepek olarak ayrılması nedeniyle azalıyor. Buğday, insan sağlığı açısından çok faydalı olan B2 ve B6 vitaminleri ile niyasin, folik asit, demir ve çinko içeriyor. Bu maddelerin daha çok yoğunlaştığı buğdayın dış kabuğu un yapımı sırasında ayrıştırılıyor. Yani ekmeğin besin değeri düşüyor. Bu nedenle, beyaz ekmek yerine kepek ekmeğinin tercih edilmesi daha sağlıklıdır.”
Kepekli Köy Ekmeği Çok zengin bir vitamin deposu gibidir.
Genellikle rejim yapanların tercih ettiği kepekli ekmeğin, uzmanlarca herkes tarafından tüketilmesi tavsiye ediliyor.
Kepekli ekmeğin şeker hastaları, kilo sorunu olanlar, mide ve bağırsak rahatsızlığı olanlar tarafından daha çok tercih edilmesi gerektiği belirtiliyor..
Kepekli ekmeğin oldukça zengin vitamin kaynağı ve besin değeri yüksek bir yiyecek olduğunu belirtiliyor.
“Kepekli ekmek, mide ve bağırsak sağlığı açısından da çok faydalıdır. Kepekli ekmek sadece kilo sorunu veya şeker hastalığı gibi rahatsızlıkları olanlar için değil, aksini gerektiren bir sağlık sorunu olmayan tüm insanlar için faydalıdır. Sindirimi kolay olan kepekli ekmeği yediden yetmiş yediye tüm insanlara tavsiye ediyoruz.
Kuranı Kerimde;“Biz gökten mübârek bir su indiriyoruz, onunla cennet gibi bahçeler ve hasadı yapılacak dâneler yetiştiriyoruz.” buyruluyor.
Peygamber Efendimiz’in de buğdayı öğüttükten sonra kepeğini elemeden tüketmemizi tavsiye ettiği rivâyet ediliyor.
Buğday; tarım yapılan ülkelerde ve özellikle ülkemizde en çok tüketilen gıda maddesidir.
Günümüzdeki bilimsel gelişmeler, buğdaydan yapılan kepekli ekmeğin ve elyaflı yiyeceklerin giderek değer kazandığını gösteriyor. Buğdayın kabuğu (kepek) ve tanelerinde yüksek oranda CAP vardır. Cap, sinir merkezi dokusuyla, kan, kaslar, dişler ve kemiklerin kalsiyumu için vazgeçilmez bir unsurdur. Kabuğunun dış yüzeyinde B grubu vitaminleri yerini alır. Buğdayın içinde ise hücre yenilenmesi için temel bir madde olan glutin bulunur.
Buğday, günümüzde modern fabrikalarda öğütülerek, ancak % 70 randımanlı unlar elde edilebiliyor. Bu unlar; değirmende öğütülen unlardan gerek protein, gerekse vitamin ve mineral bakımından oldukça fakirdir.
Bu açıdan su değirmenlerinde, taşların arasına sıkıştırılarak, taşlardan aldığı enerji sıcaklığı ile öğütülen unlar daha fazla vitamin, mineral içerdiği gibi önemli ve hissedilir bir lezzete de sahiptir.
Artık organik Avrupa da organik gıda tüketiminin artması, ülkemize de sıçramış gözüküyor. Bireyler sağlık ve sağlıklı beslenme için her şeyin doğalına yani organik olanına yönelmeye başladı.
Belki gelecekte şu anda harabeye dönen su değirmenleri yeniden devreye girecek, modern un değirmenleri de birer birer kapanmaya başlayacaktır.
Ekmek
Vazgeçilemeyen bir besin olan ekmek, binlerce yıl, temel besin maddesi olma özelliği taşımıştır. Ekmek; tek başına da, tercihe göre başka her türlü yiyecek ve içecekle de tüketilebilecek özel bir gıdadır. Eskiler, ekmeğin nimetlerin başı ve mübarek bir gıda olduğunu belirtmek için ona “veliy-yi nîmet” ve “nân-ı azîz” gibi adlar vermişlerdir. Hatta kaynaklarda Cebrâil -aleyhisselâm-’ın Hazret-i Âdem peygambere ekmek yapımını öğrettiği anlatılır. Bunun için fırıncılar, Âdem -aleyhisselâm-’ı “fırıncıların pîri” sayarlar. Peygamberimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- döneminde de Medîne’li sahabî Amr bin Umran “ikinci pir” olarak kabul edilir.
Günde 200-300 gr ekmek yiyerek günlük protein ihtiyacımızın % 20’sini, kalorinin ise % 45’ini karşılayabiliriz. Beyaz buğday ekmeğinin, eğer iyi mayalanmış ve pişmişse, hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Ancak mide problemi olanların bayat ekmek yemeleri daha yerindedir. Zira taze, sıcak ekmek, bayata göre 3 kat daha zor sindirilir.
Ekmeği az yeme eğilimi, giderek yaygınlaşırken gündeme hücre yaşlanması rahatsızlığı girmektedir. Bu da ancak ekmekte bol miktarda bulunan selenyum mineralinin alınmasıyla giderilebilir.
Ekmek Çeşitleri
1. Çavdar ekmeği: Buğdaya göre daha koyu renkli ve sertçedir. Kalp, damar hastalıklarını önleyici bir özelliğe sahiptir.
2. Yulaf ekmeği: Beyaz una % 10 oranında yulaf katılarak yapılır. Enerji verici olduğundan büyüme çağındaki çocuklarla, soğuk iklimlerde yaşayanlara çok faydalıdır.
3. Arpa ekmeği: Beyaz unla karıştırılarak yapılır. Kolay sindirilen, güç verici bir ekmektir. Tazesi daha lezzetli olur.
4. Kepekli ekmek: En yararlı ekmektir. Buğdayın % 14’ünü kepek oluşturur. Bu kısım; vitamin, mineral ve protein açısından çok zengindir. Fabrikalarda öğütülen unlardan bu faydalı kısım elenerek ayrıştırılır. Değirmenlerde ise kepek elenmeden tam buğday unu elde edilir.
Buğdayın kabuk kısmında selüloz ve hemi-selüloz gibi sindirilmesi gerekmeyen karbonhidratlar vardır. İşte elyaflı diye nitelendirilen kısım, kepeğin bu bölümüdür. Hiçbir besin değeri yoktur ve vücuttan sindirilmeden atılır. Bu özelliğiyle kalın bağırsak kanserini ve kabızlığı önler.
Kepekte yüksek oranda bulunan kalsiyum fosfat; sinir merkezi dokusu, kan, kaslar, dişler ve kemikler için vazgeçilmez bir kalsiyumdur. Yine kepekteki yüksek oranda bulunan Tiamin (B1 vitamini); sinir ve sindirim sisteminin sağlığını korur. Kepekli undan yapılan ekmek karaciğer ve kalp rahatsızlıklarını tedâvî edici özelliğe sahiptir.
Bir diğer husus da normal ekmekte kullanılan unun beyazlatılma işlemidir. Esasında beyazlatılma işlemiyle buğdaydaki proteinlerin, madensel tuzların ve B grubu vitaminlerinin büyük bir bölümü kaybolur. Hatta buğdayın, kepeğinin ve özünün alınarak beyaz un hâline getirilmesi, buğdaydaki kanser koruyucu maddenin % 90’ını azalttığı bilinir.
İşte kepekli ekmek, normal ekmeğe göre kat kat daha faydalıdır. Bunu bir tablo ile şöyle gösterebiliriz:
Ekmeğin besin değeri 100 gr:
Türü Protein (gr.)
Yağ (gr.)
Karbonhidrat (gr.)
Elyaf (gr.)
Demir (mgr.)
Tiamin (mgr.)
Kalsiyum (mgr.)
Kepekli ekmek
Türü Protein (gr.) 8.8
Yağ (gr.) 2.7
Karbonhidrat (gr.)36
Elyaf (gr.) 8.5
Demir (mgr.)2.5
Tiamin (mgr.)0.26
Kalsiyum (mgr.)23
Normal ekmek 8.9 2.2 39 5.1 2.5 0.24 100
Beyaz Francala 7.8 1.7 43 2.7 1.7 0.18 100
Sonuç olarak, tabloda da görüldüğü gibi saf undan yapılan ekmek; öyle sanıldığı gibi kilo yapan bir yiyecek değildir. Ancak her hâlükârda kepekli ekmek sağlığa daha faydalıdır.
